Net als overal zijn er ook in Santpoort door de eeuwen heen een hoop
gebedsplaatsen, kerkjes en kapellen geweest. Maar er was en is maar één
dorpskerk, een kerk die met haar naam een centrale plaats in Santpoort
opeist.
De dorpskerk was qua omvang dan ook de eerste ‘echte’ kerk in Sant-
poort. Nederlands Hervormd, inmiddels PKN. Heden ten dage biedt de
kerk tevens onderdak aan allerlei culturele activiteiten. De eerste versie
van de dorpskerk dateert van 1844. Een rank en charmant bouwwerk dat
op initiatief van de molenaar tot stand kwam. In 1916 brandde de kerk af.
Het verhaal gaat dat een beschonken dakloze, die beschutting zocht
tegen de kou, per ongeluk een van de twee kachels omverliep waarna de
kerk in de k vloog. Er was bijna niks van over. Al een jaar later, in 1917,
kon op dezelfde plaats de huidige kerk worden ingewijd. Met geld van de
verzekering, collectes en gulle gaven van vermogende Santpoorters uit
Noord en Zuid. De contouren van de afgebrande kerk werden overge-
nomen: een zaalkerk met midvoor een toren, de daken gedekt met leien.
Maar de stijl die de Bloemendaalse architecten J. Mulder en J.A. van
Asdonk het bouwwerk meegaven was niet licht en charmant meer maar
degelijk, quasi romaans. De kerk kreeg een kloeke vierkante toren met
dito spits en halfronde boogoverspanningen van vensters, galmgaten en
portaal. Grappig is dat de klok, die toentertijd voor gewone mensen nog
diende als horloge, niet in het midden van de toren geplaatst is maar op
een hoek. Een robuuste dorpskerk, al honderdvijf jaar.
Tekst: René Stommel
Foto: Tialda Willems