Een krokodil in Santpoort

Als u op een zonnige dag gezellig op het terras van Huize Duin en Kruidberg neerstrijkt, vergeet dan niet eens naar de zijgevel van het grote huis te lopen, dat uitkijkt op de ingang. Daar zit een venster. omlijst door zandstenen ornamenten. Rechts: een locomotief met daarvoor een krokodil, omringd door tabaksplanten. Wie komt daar nu op?  Wel, de eigenaar, Jacob Theodoor Cremer die onder meer in het toenmalig Nederlands- Indië in de tabaksindustrie werkte, president van de Nederlandsche Handel-Maatschappij was en in 1883 de Deli Spoorweg Maatschappij oprichtte die in Deli op Sumatra een netwerk van spoorwegen aanlegde.

Op 16 februari 1886 werd het laatste lijnvak, Labuan-Belawan, voltooid en kon de eerste 50 km spoorlijn in bedrijf worden genomen. Dat werd natuurlijk feestelijk gevierd. Toen de feesttrein met de resident van Sumatra’s oostkust, de sultans van Deli en de directie van de Deli Spoorweg Maatschappij aan boord een gedeelte van het traject had afgelegd, moest deze plots vol in de remmen vanwege een krokodil op de rails. Een variant van dit verhaal vertelt dat het dier werd overreden. Hoe dan ook, deze gebeurtenis werd wel gezien als symbool van de overwinning van techniek en cultuur op de wildernis, vereeuwigd in dit sprekende reliëf in de zijgevel van Duin en Kruidberg.

Tekst: Jos Diekstra
Foto: Florian van der Horst

Thuis in Santpoort: alle stukjes