[vc_row][vc_column][vc_column_text]
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row margin_bottom=”32″][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]Op 23 november 2018 werd De Zandpoort 2019 tijdens de jaarlijkse bijeenkomst voor donateurs en andere betrokkenen aan B&W overhandigd. [/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]Hieronder enkele samenvattingen uit De Zandpoort. De Zandpoort is te koop bij Bredero Boeken in Santpoort-Noord.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_text_separator title=”Verhalen uit De Zandpoort 2019″ title_align=”separator_align_left” align=”align_left”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512931700923{margin-top: 20px !important;}”][vc_column_text]Toen telefoneren nog bijzonder was
Eind 19e eeuw maakte Nederland kennis met de telefoon. In 1884 kreeg Haarlem een lokaal telefoonnet met 56 geabonneerden. Bewoners van Santpoort konden van dit telefoonnet gebruik maken. Vanaf 1888 werd een voorzichtige start gemaakt met interlokaal telefoonverkeer.
We weten niet precies wanneer de eerste telefoonaansluiting in Santpoort tot stand kwam. In de Officieele Gids der Nederlandsche Bell-Telephoon Maatschappij voor Haarlem, Bloemendaal, Heemstede, Hillegom, Overveen en Zandpoort van 1898 staan drie namen met daarachter de vermelding Zandpoort. Een van de drie is J.T. Cremer van Duin en Kruidberg.
Het aantal aansluitingen nam langzaam toe. In 1910 waren er achttien telefoonaansluitingen in Santpoort. Enkele daarvan waren waarschijnlijk van inwoners van Bloemendaal die in het postdistrict van Santpoort woonden. Behalve villabewoners hadden ook enkele bedrijven in Santpoort een telefoon.
Pas na de tweede wereldoorlog nam het aantal aansluitingen in Santpoort, net als in de rest van Nederland, een grote vlucht.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512929178868{border-radius: 1px !important;}”][vc_single_image image=”6237″ img_size=”450″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512928485632{margin-top: 60px !important;}”][vc_single_image image=”6235″ img_size=”550″ css=”.vc_custom_1575921375178{margin-top: 30px !important;}”][vc_empty_space][/vc_column][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512930378274{margin-top: 40px !important;}”][vc_column_text]Lou Salomé in Santpoort
De Duits-Russische Lou Salomé (1861-1937) was filosofe, psychoanalytica en schrijfster van romans, toneel, essays en boeken over uiteenlopende onderwerpen. Ze is vooral bekend door vriendschappen en relaties met vooraanstaande intellectuelen als Nietzsche, Rilke en Freud.
Lou Salomé was tweemaal in haar leven in Santpoort. Hoe kwam ze daar terecht?
In 1880 deed zij belijdenis in de Nederlands Hervormde Kerk van Santpoort. Zij moest belijdenis doen om in aanmerking te komen voor een paspoort. In Rusland kregen alleen die mensen een paspoort, die lid waren van een kerk. Lou Salomé had echter zich afgekeerd van de Duits reformatorische kerk van haar ouders. De predikant van de Hollandse Kerk in Sint Petersburg, Hendrik Gillot, kreeg van zijn studievriend Ds. F.W. Hugenholtz, de predikant van de Dorpskerk, de gelegenheid om Lou Salomé in deze kerk belijdenis te laten doen.
In 1887 keerde zij terug naar Santpoort om te trouwen. Hendrik Gillot was weer de voorganger. Over deze gebeurtenis is weinig in de bronnen te vinden, maar verschillende biografen achten deze gang van zaken aannemelijk.
Daarna is Lou Salomé niet meer in Santpoort geweest. Ze leidde een bijzonder leven en overleed in 1937.[/vc_column_text][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512931700923{margin-top: 20px !important;}”][vc_column_text]Grenspalen
In de bermen in Santpoort (en elders) zijn vaak stenen paaltjes te vinden. Dit zijn historische grenspalen. Het zijn meestal grenspalen van gemeenten (Bloemendaal/Velsen) en grenzen van hoogheemraadschappen (Rijnland en Hondsbossche en Duinen tot Petten). Tot in het midden van de 19e eeuw was het normaal om de grens te markeren met houten palen. Het nadeel was dat deze palen een beperkte levensduur hadden. Daarom ging men over tot het plaatsen van stenen palen.
Op de palen van het hoogheemraadschap staat aan de ene kant HB en aan de andere RL met daaronder aan beide zijden een volgnummer. In later tijden was het zetten van grenspalen niet meer nodig, omdat men betere landmeettechnieken en kaarten had. Hoewel er palen zijn verdwenen in de loop der tijd, zijn er toch veel terug te vinden langs wegen en in de duinen.
Van de grenspalen van de gemeente (ene zijde BL, andere zijde Velsen) zijn er minder terug te vinden.
Behalve de bovengenoemde grenspalen waren er ook grenspalen die grenzen van blekerijen aangaven. Een bijzondere groep vormen de eenvoudige grenspaaltjes langs het voormalige spoorlijntje naar het Provinciaal Ziekenhuis.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512929178868{border-radius: 1px !important;}”][vc_single_image image=”6240″ img_size=”550″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512928485632{margin-top: 60px !important;}”][vc_single_image image=”6234″ img_size=”550″ css=”.vc_custom_1575921412477{margin-top: 30px !important;}”][vc_empty_space][/vc_column][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512930378274{margin-top: 40px !important;}”][vc_column_text]Pastorale zorg in het Psychiatrisch Ziekenhuis Santpoort
Het Geneeskundig Gesticht voor Krankzinnigen ‘Meerenberg’ opende zijn deuren in 1849. Vanaf het begin waren er pastorale zorgers van diverse denominaties aan het ziekenhuis verbonden. De protestanten en katholieken kregen de beschikking over een eigen geloofsruimte. Het Provinciaal Ziekenhuis zag het geloof binnen het behandeltraject van de patiënt als een soort instrument om op te voeden tot orde, zelfbeheersing, gemeenschapszin en tevredenheid.
De jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw waren decennia van sterke maatschappelijke verandering. Dit had invloed zowel op de religie als op de geestelijke gezondheidszorg. Er ontstond behoefte om de plaats en functie van de pastorale zorg in het ziekenhuis te herzien. Er kwam een Begeleidingscommissie Pastorale Verzorging bestaande uit vertegenwoordigers van diverse kerkgenootschappen uit Santpoort en Bloemendaal: zowel dominees/pastores als gemeenteleden/parochianen. De dominees en pastores (pastorale zorgers) maakten een taakverdeling waarbij zij pastorale zorg zouden gaan verlenen aan een hele afdeling van het ziekenhuis, zowel aan patiënten van hun eigen gemeente als aan die van andere denominaties. Vanaf het begin waren er problemen. Zo was er een chronisch gebrek aan tijd voor de pastorale zorg, maar ook de visie op de aanpak waaruit gemeenten en parochies werkten, was verschillend. Ook de samenwerking met sommige afdelingen van het Provinciaal Ziekenhuis bleek in de praktijk ingewikkeld. Het was een lange zoektocht naar de vormgeving van goede pastorale zorg, die soms teleurstellingen opleverde, maar ook zinvolle ontwikkelingen kende.
In 2002 sloot het Provinciaal Ziekenhuis zijn deuren.[/vc_column_text][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512931700923{margin-top: 20px !important;}”][vc_column_text]De teelt van tabakszaad op Duin en Kruidberg
In 1962 startte Theo Cremer jr. een tabakszaadkwekerij op Duin en Kruidberg. Theo was de kleinzoon van Jacob Theodoor Cremer, die de Deli Maatschappij – actief in de tabakscultuur op Sumatra – groot gemaakt had. Theo Cremer jr. was van 1950-1969 president-directeur van de Deli Maatschappij. Het was in die tijd een internationaal bedrijf geworden.
In Santpoort ging het niet om de tabaksbladeren, maar om het kweken van planten voor de ontwikkeling van nieuwe sterkere zaden. Het veredelen van het zaad was een gecompliceerd proces. Het bedrijf hield nauw contact met de tabakskwekers; de plantages lagen namelijk over de hele wereld verspreid en elke plek had zijn eigen grondsoort en specifieke klimaat. In 1967 brak er een grote brand uit. De plastic kas, waarin werd geëxperimenteerd, was zwaar beschadigd, maar toch ging het bedrijf verder. Er werden drie grotere kassen teruggebouwd.
In 1990 stopte het bedrijf. De teelt werd verplaatst naar Italië. Na enkele jaren werden de kassen afgebroken en de werkruimte werd verbouwd tot huis.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512929178868{border-radius: 1px !important;}”][vc_single_image image=”6242″ img_size=”550″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512928485632{margin-top: 60px !important;}”][vc_single_image image=”6264″ img_size=”550″ css=”.vc_custom_1575921445221{margin-top: 30px !important;}”][vc_empty_space][/vc_column][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512930378274{margin-top: 40px !important;}”][vc_column_text]De blekerij en wasserij Middenvaart
Dit artikel bevat vooral foto’s uit de periode rond 1900 en uit de jaren dertig van de twintigste eeuw. De blekerij was gelegen aan de Bloemendaalse straatweg. In De Zandpoort van 2008 staat een uitgebreid artikel over de geschiedenis van deze blekerij.
De blekerij was rond 1900 in het bezit van Johanna Stroetman, de weduwe van Bruno Jacobus Klauwers. In het eerste decennium van de twintigste eeuw werd de blekerij/wasserij omgebouwd van een handwasinrichting tot een stoomwasinrichting. In 1928 werd een groot, meerdere verdiepingen tellend bedrijfsgebouw neergezet. In 1941 ging de wasserij failliet.
[/vc_column_text][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row]