Station Santpoort Noord is als eerste de eer te beurt gevallen door de Provincie Noord-Holland als ‘buitenpoort’ van Nederland te zijn aangemerkt. Een buitenpoort is een OV-knooppunt aan de rand van een natuurgebied. Terecht is daaraan veel aandacht besteed, ook in de Hofgeest. Maar het station heeft méér te bieden, zijn geschiedenis en zijn schoonheid.
Het station is 62 jaar geleden geopend (1957) als ‘splitsingsstation’ van zogenaamde vleugeltreinen: een deel van de trein (type ‘hondekop’ vooral) uit Haarlem reed door naar Uitgeest, het overblijvende deel ging naar IJmuiden. En het omgekeerde, vanuit IJmuiden en Uitgeest richting Haarlem. Daarvoor moest gerangeerd worden. Daarom heeft het station buitengewoon lange perrons en drie sporen. In 1970 kwam er bij de invoering van een nieuwe dienstregeling (Spoorslag) een eind aan dat splitsen en combineren. Enkele jaren later (1973) volgde de opheffing van spoorverkeer voor reizigers naar IJmuiden (de ‘vislijn’), in 1999 werd de lijn geheel buiten gebruik gesteld (later ‘ingeruild’ tegen de HOV).
Het is jammer dat de schoonheid van het station sinds een paar jaar verstopt gaat achter een ruim bemeten fietsenstalling. Goed dat die er is natuurlijk, maar het is nauwelijks nog mogelijk om de transparantie van het open loketgebouw te ervaren in contrast met de mooie gesloten lange lijn van het station. Temeer geldt dat voor de hellende en dalende dakvlakken, die de bekende stationsarchitect ir. Koen van der Gaast (die ook de grote stations van Eindhoven en Tilburg ontwierp) daar welbewust aanbracht als afspiegeling van de duinen.
tekst: René Stommel
foto: Tialda Willems