Een arbeidershuis (?) aan Wüstelaan 32

Volgens het ‘groot woordenboek van de Nederlandse taal’ (Van Dale, 2005) bestaat het woord ‘arbeidershuis’ niet, wél ‘arbeidershuisje’. Dat levert een probleem op voor de villa aan de Wüstelaan 32, die in 1879 gebouwd is in opdracht van W.F. Veldhoven, arbeider te Velsen. Deze vrijstaande villa, die staat op een ruim bemeten kavel, is te groot en te mooi om hem een ‘(arbeiders)huisje’ te kunnen noemen.

In 1867 werd in het huidige Santpoort-Zuid het eerste station geopend aan de splinternieuwe spoorlijn Haarlem-Uitgeest. Het was een goed moment voor de inrichting van een heuse groeikern voor Santpoort-Zuid, het zogeheten Kippebuurtje, bestemd voor arbeiders en middenstanders. Het is daar dat deze kleine villa werd gebouwd, die nog steeds als een van de laatste overblijfselen van het buurtje valt te bewonderen. De villa bestaat uit twee haaks op elkaar staande blokken, beide gedekt door een flauw hellend zadeldak met zwarte Hollandse pannen in overstek. Dat overstek heeft fraai geschulpte houten consoles. De voorgevel is jarenlang witgeschilderd geweest, maar een recente eigenaar heeft de verf met instemming van de gemeente laten verwijderen. Nu zie je de details weer, de kleine bakstenen in verschillende kleuren, de iets uitstekende sluit- en aanzetstenen in de rollagen boven de voordeur en de ramen. De van straatzijde gezien rechter zijgevel heeft geen ramen en is gestuct, de linker bevat op de begane grond dubbele tuindeuren met een mooie roedeverdeling en grote luiken. De kleine villa draagt sporen van italianiserende en classicistische voorbeelden en heeft bepaald niet alleen daarom terecht monumentenstatus verworven.

Tekst: René Stommel
Foto: Florian van der Horst

Thuis in Santpoort: alle stukjes