[vc_row][vc_column][vc_column_text]
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row margin_bottom=”32″][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]Op 17 november 2018 werd De Zandpoort 2018 op een druk bezochte bijeenkomst gepubliceerd. De Zandpoort is te koop bij Bredero Boeken in Santpoort-Noord. Hieronder enkele samenvattingen uit De Zandpoort en de presentatie van Annette Koster over het vrouwenkiesrecht.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]In de Zandpoort 2018 wordt verteld over de strijd in Santpoort voor het vrouwenkiesrecht. Daarnaast verhalen over bedrijvigheid in Santpoort door de eeuwen heen, de brand in de dorpskerk en de Santpoortse duivenvereniging de Snelle Wieken.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_text_separator title=”Enkele korte verhalen uit De Zandpoort 2018″ title_align=”separator_align_left” align=”align_left”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512931700923{margin-top: 20px !important;}”][vc_column_text]Vrouwenkiesrecht in Santpoort
Eind 1915 werd in Santpoort een afdeling van De Nederlandsche Bond voor Vrouwenkiesrecht opgericht. Een aantal dames vormde een Voorlopig Bestuur met Annie Cremer-Hogan van Duin- en Kruidberg (zie foto boven) als Ere-presidente. Het bestuur organiseerde propaganda-avonden en cursussen in de Bewaarschool van mevrouw Wüste-von Gotsch. De leden van de Bond waren dames uit gegoede kringen, die nauw contact met elkaar hadden. Er werden feestelijke openluchtbijeenkomsten georganiseerd op Duin en Kruidberg. Negentig procent van de aanwezigen waren vrouwen. In juni 1916 was er een grote landelijke demonstratie voor vrouwenkiesrecht in Amsterdam. Achttienduizend mannen en vrouwen gingen de straat op. Het was een initiatief van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht, maar ook andere organisaties namen deel. De Bond nam niet deel. De Bond was een deftiger vereniging dan de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. In 1917 verkregen vrouwen het passief kiesrecht. De afdeling Santpoort spande zich daarna in voor verkiezing van vrouwen in de Tweede Kamer en een jaar later in de gemeenteraad. Het succes was nog beperkt. Suze Groeneweg nam als enige vrouw plaats in de Tweede Kamer. Mw. Beers-Kerrebijn uit IJmuiden werd als enige vrouw verkozen in de gemeenteraad van Velsen. Pas in 1920 kregen vrouwen actief kiesrecht. Vrouwen mochten vanaf nu hun stem uitbrengen.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512929178868{border-radius: 1px !important;}”][vc_single_image image=”5873″ img_size=”300″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512928485632{margin-top: 60px !important;}”][vc_single_image image=”5931″ img_size=”150″ css=”.vc_custom_1542041537483{margin-top: 30px !important;}”][vc_empty_space][/vc_column][vc_column width=”2/3″ css=”.vc_custom_1512930378274{margin-top: 40px !important;}”][vc_column_text]De afgebrande kerk
In 1844 was in het dorp Santpoort een nieuwe Hervormde kerk in gebruik genomen. In 1913 werden twee nieuwe kerkkachels aangeschaft met stortkoker en nisbussen, geleverd voor 212 gulden en 10 cent. Op 26 februari 1916 heerste er barre kou en in de avond hadden een paar mensen hun toevlucht gezocht in de kerk om de nacht door te komen. De kachels waren al opgestookt voor de zondagsdienst. Maar iets ging er die nacht fout, er brak een vernietigende brand uit. De aanwezige personen konden de kerk ontvluchten, maar alarmeerden niet de brandweer. De brand werd in de nacht rond half drie ontdekt door een tuinman en een koetsier. Het dak van de kerk verbrandde heel snel en het duurde niet lang of de toren stortte in. Tezamen met de toren kwam de kerkklok met een diameter van ongeveer 80 centimeter met donderend geraas naar beneden. De geblakerde muren en de verkoolde resten van de kerk vertoonden een droevig schouwspel. Maar men bleef niet bij de pakken neerzitten. Al snel had baronesse Wüste-Von Gotsch een vaste ruimte beschikbaar gesteld voor het houden van de kerkdiensten in de door haar gestichte bewaarschool aan de Wüstelaan. Op advies van de heer Cremer van Duin en Kruidberg werden de Bloemendaalse architecten Mulder en Asdonk aangetrokken. Zij ontwierpen een kerk van een strak en eenvoudig aanzien, uitgevoerd met Romaanse kenmerken en een stenen toren met een korte spits. In oktober 1917 werd de nieuwe kerk ingewijd. Het resultaat had niet ieders instemming. De krant schreef: Het is een zeer sterk en hecht gebouwd kerkgebouw, dat echter uitwendig door vele gemeentenaren en anderen niet fraai wordt gevonden, evenmin als de nieuwe pastorie die op den hoek van den Brederoschenweg gebouwd werd.[/vc_column_text][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]
Bedrijvigheid op Hoofdstraat 186
Herbergen waren vanouds gevestigd aan doorgaande wegen die stedelijke knooppunten verbonden. Zo ook aan de Heereweg tussen Alkmaar en Beverwijk en Haarlem, die in Velsen langs de Zandpoort liep. Sommige herbergen hadden een geschiedenis die tot in de zeventiende eeuw terugging. Dan ging het om de klassieke herberg, waarin pleisterplaats, paardenstalling (“uitspanning”), logiesgelegenheid en verkooplokaal verenigd waren. Op de plek van het huidig adres Hoofdstraat 186 in Santpoort-Dorp was in de zeventiende eeuw de herberg de Groene Valk gevestigd. Er breken voor de herberg wisselvallige tijden aan onder de Bataafse Republiek en in de Franse tijd. Want de handel stagneert dan. Er zijn meldingen van insolventie van bewoners, pensiongasten en herbergiers-exploitanten. Wat de herberg tussen maart 1807 (overlijden laatste herbergier Abraham Snijders) en 1812 voor functies heeft gehad, is onbekend. Wellicht tijdelijke verhuur als logement en koeien- en paardenstal. In 1812 kocht George Gottlieb Cast het pand en vestigde hij zich als eerste van generaties permanente slagers. George belandde op de draaischijf Amsterdam vanuit Duitstalig gebied. Na Cast zwaaiden drie generaties Köhler met de hakbijl, tot 1905. De oude herberg-slagerij brandde in 1910 af. Snel is er dan een plan voor her- en nieuwbouw van een woonwinkelhuis met afzonderlijke bovenwoning en slachterij. Een imposant pand in neorenaissancestijl verrijst op het zuidelijkste deel van het oude complex. In het overblijvende gat zal de Terrasweg worden aangelegd. Tot 1930 werd er het slagersvak uitgeoefend Daarna volgden een groentezaak, twee elektrotechnische speciaalzaken en ten slotte een grillroom/pizzeria. Het gebouw zelf verloor na de Tweede Wereldoorlog helaas veel van zijn karakteristieke elementen.
[/vc_column_text][vc_empty_space height=”100px”][/vc_column][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512930096492{margin-top: 30px !important;}”][vc_single_image image=”5946″ img_size=”300″][vc_empty_space height=”5px”][vc_single_image image=”5941″ img_size=”300″ css=”.vc_custom_1542104014841{margin-top: 60px !important;}”][vc_empty_space height=”15px”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/3″ css=”.vc_custom_1512930028779{margin-top: 30px !important;}”][vc_single_image image=”5950″ img_size=”300″ css=”.vc_custom_1542105192159{margin-top: 60px !important;}”][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]
De radiocentrale van de familie Pieterse
Uit de familie Pieterse kwamen echte ondernemers. Zij hadden een fietsen- herstelwerkplaats, een smederij, een radiocentrale, een sierviskwekerij, een kamerplanten/bloemkwekerij en fotografie voor huwelijksrapportages. Hier volgt het verhaal over de radiocentrale. In 1918 komt rijwielhersteller Pieter Pieterse vanuit Beverwijk in Santpoort wonen. Hij was geboren in 1890 te Amsterdam. Rijwielherstel zal in die tijd onvoldoende inkomsten gegeven hebben, want hij vraagt een vergunning aan voor een smederij. Pieter verhuist in 1927 met zijn gezin naar twee woonhuizen met erven in Santpoort, aan de Bloemendaalsestraatweg nr. 59 en 61. Hij heeft het pand gekocht voor 4040 gulden. Hij drijft dan nog zijn smederij, maar er is een nieuwe uitdaging: het opzetten van een radiocentrale. In die tijd is dit een nieuwe ontwikkeling. Een radiocentrale bestond uit een ontvanger met antenne. Het ontvangen en versterkte signaal werd via bovengrondse leidingen aan palen of kabels in de grond verspreid naar de abonnees. Die konden dan kiezen tussen radio uitzendingen van Hilversum I en II. Pieter krijgt vergunning voor radiodistributie in Santpoort-Zuid en Noord. Pieter laat twee versterkers plaatsen, een in de nieuw verworven panden aan de Bloemendaalsestraatweg en een in de schuur achter de boerderij van Schoorl aan de Hagelingerweg. De twee versterkers worden aan elkaar verbonden door een ondergrondse kabel die onder andere langs de Wüstelaan loopt. Regelmatig maakt Pieter reclame voor de radiocentrale in het weekblad Huis aan Huis. Het aantal aangesloten abonnees groeide tot circa 500. Hij besluit in Santpoort-Noord het winkel- en woonhuis aan de Hoofdstraat 467 (nu 201) aan te kopen om daar zijn bedrijf in te vestigen. Achter in de tuin wordt een 25 meter hoge paal geplaatst met de antenne om het radiosignaal uit Hilversum te kunnen ontvangen. Alle radiocentrales worden in 1942 op last van de Duitse bezetter overgenomen door de PTT.
[/vc_column_text][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_text_separator title=”Sheets van de presentatie over vrouwenkiesrecht in Santpoort” title_align=”separator_align_left” align=”align_left”][vc_empty_space height=”10px”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Op 17 november werd in een druk bezochte bijeenkomst voor donateurs en belangstellenden De Zandpoort 2018 feestelijk gepresenteerd. Op deze bijeenkomst hield Annette Koster een boeiend betoog over haar onderzoek naar de strijd voor het vrouwenkiesrecht in Santpoort. Onderstaand de afbeeldingen van haar verhaal.[/vc_column_text][vc_empty_space height=”10px”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_raw_html]JTNDaWZyYW1lJTIwc3JjJTNEJTIyaHR0cHMlM0ElMkYlMkZkb2NzLmdvb2dsZS5jb20lMkZwcmVzZW50YXRpb24lMkZkJTJGZSUyRjJQQUNYLTF2U3Rwamp2b1hubEdkT3hnR3BEMnpOb01ieS10TmxlYzdwdW9EVjlDOFFoT2RxcVJac1BNNzVfeWkzeWFGX3ZtWTgwOUEzeS1PWjhvdnQtJTJGZW1iZWQlM0ZzdGFydCUzRGZhbHNlJTI2bG9vcCUzRGZhbHNlJTI2ZGVsYXltcyUzRDMwMDAlMjIlMjBmcmFtZWJvcmRlciUzRCUyMjAlMjIlMjB3aWR0aCUzRCUyMjY0MCUyMiUyMGhlaWdodCUzRCUyMjM4OSUyMiUyMGFsbG93ZnVsbHNjcmVlbiUzRCUyMnRydWUlMjIlMjBtb3phbGxvd2Z1bGxzY3JlZW4lM0QlMjJ0cnVlJTIyJTIwd2Via2l0YWxsb3dmdWxsc2NyZWVuJTNEJTIydHJ1ZSUyMiUzRSUzQyUyRmlmcmFtZSUzRQ==[/vc_raw_html][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row]