Al eeuwenlang speelt een groot deel van de feestweek zich af in de Hoofdstraat. In de 13e eeuw is deze weg onderdeel van een van de belangrijkste noord-zuid verbindingswegen in het graafschap Holland, de heerweg of Herenweg, die van Den Haag naar het noorden loopt.
In Santpoort loopt de weg over een smalle zandrug, die ligt ingeklemd tussen de woeste duinen en het drassige veengebied van de Schipbroeken in het westen en het moerasachtige weidegebied van de latere Velserbroek in het oosten. De weg vormt als het ware een poort door het zand. Zeer waarschijnlijk is dat de verklaring van de naam Santpoort. De weg volgt het tracé van de huidige Bloemendaalse straatweg, Wüstelaan, Hoofdstraat en Rijksstraatweg, en gaat verder via oud-Velsen en Beverwijk richting Alkmaar.
De openbare heerwegen zijn vooral bedoeld voor een snel transport van de grafelijke legers. Omdat de landheer zorgt voor de veiligheid, worden de heerwegen tevens belangrijke handelsroutes.
Aan de weg in Santpoort lagen verschillende herbergen en stalhouderijen, waarvan we de namen de Wildeman (1674) en de Weijman(1752) tot op de dag van vandaag tegenkomen. In 1896 wordt een stoomtramverbinding aangelegd met een halte bij Ruimzicht, nu café Bartje. De tram krijgt vanwege een aantal ernstige ongelukken de bijnaam de “moordenaar”.
Als de Heerweg begin 1800 wordt bestraat krijgt hij de naam Rijksstraatweg. Vanaf 1929 wordt het snelverkeer via de Rijksweg Haarlem-Velsen langs het dorp geleid.
De oude heerweg wordt vanaf 1930 de Hoofdstraat genoemd.
tekst: Lieke Baron
foto: Florian van der Horst
Meer informatie over de Hoofdstraat in “De Zandpoort” in het NHA.