Er zijn een hoop groene longen in Nederland. Wat de groene long van Santpoort bijzonder maakt is dat deze ook een hart is. Groene long spreekt voor zich: een stukje groen in een bebouwde omgeving dat zorgt voor zuurstof en natuurbeleving. Dat je die van Santpoort ook nog een hart kunt noemen komt doordat in de middeleeuwen op deze plek wat bedrijvigheid is ontstaan, waaromheen zich in de loop van vele jaren het dorp Santpoort-Noord heeft ontwikkeld. Het was een kruispunt van belangrijke wegen. Die naar kasteel Brederode en de Heereweg (tegenwoordig Wüstelaan en Hoofdstraat).
De eerste geschreven bronnen betreffende de groene long dateren van het midden van de zestiende eeuw. Al vroeg is sprake van blekerijen en van bijbehorende droogbergen in de Molenduinen. Veel van de talloze verwikkelingen nadien, van (ver)koop, (ver)huur en van nalatenschappen zijn nauwkeurig gedocumenteerd (J. Morren en B.J. Oosterop, De Zandpoort 1999). In de negentiende eeuw bijvoorbeeld was de groene long een ‘tuin van vermaak’ met moestuinen en een boomgaard die deel uitmaakte van de buitenplaats Vlugthoven
Rond 1990 vond de gemeente met de nodige wijsheid dat de groene long in aanmerking moest komen voor een conserverend bestemmingsplan. Het gebiedje is vrijgemaakt van ‘aanslibsels’ en kan nu genoten worden als een uniek landelijk stukje weide met majestueuze bomen, met vriendelijk ogend kleinvee en met cultuurhistorische betekenis vooral. Je moet er niet aan denken dat het zou zijn opgeofferd aan kantoren of een appartementengebouw, waartoe wel eens pogingen zijn ondernomen. Dat de groene long tijdens de Santpoortse feestweek dient als verzamelpunt van jonge en oude Santpoorters voor dorpse spelletjes onderstreept de landelijke en cultuurhistorische waarde.
Tekst: René Stommel
Foto: Florian van der Horst