De Duivelssteen

Het is een grijze steen, aan het begin van de Wüstelaan, vlakbij de spoorwegovergang. Als je even stilhoudt en de steen goed bekijkt, zie je een bijzondere afbeelding: het lijkt wel een duivel!

Dit verklaart de bijnaam van de steen: de Duivelssteen. Toch staat er niet echt een duivel op. Onderaan de steen is een masker afgebeeld met een opengesperde muil en een geknoopte hoofddoek met afhangende slippen. Daarboven een ‘herme’, een mannelijke tors met oren als een hert. ‘Hermen’ werden door de oude Grieken oorspronkelijk geplaatst bij grenzen, kruispunten van wegen, voor poorten en huisdeuren. Ze hadden de bedoeling de god Hermes te eren. Hij was de beschermer van wegen en reizigers.

De duivelssteen is een oorspronkelijk 16e-eeuwse stoepsteen. Stoepstenen stonden vaak bij de ingang van een woonhuis. Ze waren met een ijzeren staaf met het huis verbonden. In de 17e of 18e eeuw werd de steen geplaatst bij de brug over de Jan Gijzenvaart. Eind 18e eeuw is deze steen hergebruikt als grenspaal bij de blekerij Bleek en Hoven; op de achterzijde staan de letters BEH.

Misschien heeft de standplaats ook bijgedragen aan de bijnaam: even verderop is het begin van de Duinweg of Duivelslaan. Bij de aanleg van de spoorbaan is de steen op de huidige plek terechtgekomen.

Tekst: Annette Koster
Foto: Florian van der Horst

Meer informatie over de Duivelssteen in “De Zandpoort” in het NHA.

Thuis in Santpoort: alle stukjes